روايت شده كه پيامبر خدا هر شنبه با پاي پياده يا سواره به مسجد قبا مي آمد و در آن نماز مي گزارد و مي فرمود:دو ركعت نماز در مسجد قبا براي من بهتر از آن است كه دوبار به بيت المقدس بروم.اگر مي دانستند در قبا چيست جگرهاي شتران را مي زدند وبه سوي قبا مي تاختند تا از فضيلتش بهره مند شوند.
مسجد قبا اولين مسجد بنا شده در اسلام، در فرصت چند روزه اقامت پيامبر (ص) خارج از شهر مدينه بعد از هجرت از مكه ،در قريه ايي به همين نام تاسيس شد.
به گزارش صراط نيوز، بعد از هجرت پيامبر (ص) از مكه به مدينه، ايشان در دو فرسخي جنوب مدينه در قريه ايي به نام قبا توقفي چند روزه داشتند تا در اين فاصله به شناسايي بهتر موقعيت شهر مدينه پرداخته و از طرفي حضرت علي(ع) نيز كه بعد از هجرت رسول الله(ص) مسوول رد امانات پيامبر(ص) در مكه و انتقال زنان هاشمي شامل فاطمه بنت اسد مادر گراميشان،حضرت فاطمه زهرا(س) و فاطمه دختر زبير به مدينه بود ،به ايشان ملحق شوند كه رسول الله(ص) در اين مدت مسجد قبا را بنيان نهادند.
مطابق با روايات تاريخي در ساخت اين مسجد شخص رسول الله(ص) زحمات فراواني متحمل شدند به حديكه اصحابي كه همراه آن حضرت بودند، از ايشان تقاضا كردند كه به استراحت بپردازند كه حضرت رسول(ص) اين خواسته را نپذيرفته و فعالانه در ساخت اين مسجد مشاركت جستند.
چنانكه در روايات تاريخي وارد شده از بين اصحاب رسول الله(ص) سلمان فارسي، مقداد بن اسود و عمار بي ياسر بيشترين نقش را در ساخت اين مسجد به عهده داشتند.
از فضابل اين مسجد همين بس كه آيه ۱۰۸ سوره توبه در شان اين مسجد نازل شده و صراحتا اعلام مي كند كه بناي مسجد قبا از روز اول بر اساس تقوي بوده است.
بر اساس اين گزارش،در سال نهم هجري منافقان شهر مدينه با سو استفاده از خروج پيامبر (ص) از شهر مدينه جهت شركت در جنگ تبوك ، اقدام به ساخت مسجدي در مقابل مسجد قبا كردند تا تحت پوشش عبادت در آن مسجد به توطئه عليه اسلام و مسلمانان بپردازند.
منافقان مدينه در توجيه ساخت مسجدي كه بعدا “ضرار” نام گرفت، هنگامي كه پيامبر(ص) عازم جنگ تبوك بودند به حضور ايشان رسيده و با اين بهانه كه پيران و بيمارانشان در شب هاي تار و باراني نمي توانند مسافت ميان مسجد قبا و محله هاي خود را طي كنند از حضرت رسول(ص) خواستند كه اجازه دهد آنان در محله خود مسجدي بسازند كه البته پيامبر(ص) در تاييد و رد درخواست آنان سخني نگفتند و تصميم نهايي را به مراجعت از جنگ تبوك موكول كردند.
هرچند، منافقان با خروج پيامبر(ص) از مدينه به سرعت ساخت اين مسجد را به پايان رسانده و بعد از مراجعت پيامبر(ص) از جنگ براي مشروعيت بخشيدن به اقدام خود از رسول الله(ص) دعوت كردند تا آن مسجد را با اقامه نماز افتتاح كنند كه در اين هنگام آيات ۱۰۷ و ۱۰۸ سوره توبه نازل شد و با ناميدن آن مسجد به نام ضرار ، پيامبر(ص) از توطئه منافقان آگاه گرديد و پروردگار عالميان با عبارت “لمسجد اسس علي التقوي من اول يوم احق ان تقوم فيه”{literal}{{/literal}مسجدي كه از روز اول براساس تقوي تاسيس شده است سزاوارتر است تا در آن نماز گزاري {literal}}{/literal} در شان مسجد قبا ، ضمن بيان فضيلت آن، اجر كساني كه خالصانه در ساخت آن مشاركت جستند را به شايستگي ادا كرد و در ادامه مسجد ضرار نيز به دستور پيامبر(ص) تخريب گرديد.
همچنين پيامبر(ص) در شان مسجد قبا فرموده اند: دو ركعت نماز در مسجد قبا برابر با يك عمره است.
نيز روايت شده كه پيامبر خدا هر شنبه با پاي پياده يا سواره به مسجد قبا مي آمد و در آن نماز مي گزارد و مي فرمود:دو ركعت نماز در مسجد قبا براي من بهتر از آن است كه دوبار به بيت المقدس بروم.اگر مي دانستند در قبا چيست جگرهاي شتران را مي زدند وبه سوي قبا مي تاختند تا از فضيلتش بهره مند شوند.
اين مسجد بعدا در ادوار مختلف بارها گسترش يافت و بازسازي شد و هم اكنون مساحتي حدود ۷۰۰۰ متر مربع دارد.